दार्चुलेली भाषाका व्याकरणात्मक कोटिको अध्ययन
DOI:
https://doi.org/10.3126/fwje.v1i1.68966Keywords:
ध्वन्यात्मक व्याकरणात्मक कोटी, रुपायनिक मानवेत्तर, लोपोन्मुखAbstract
यस लेखमा दार्चुलेली भाषाका व्याकरणात्मक कोटिको अध्ययन गरिएको छ । भाषालाई मानवीय सञ्चार मानिएको छ । यो हाम्रो जीवनको महत्वपूर्ण वस्तु पनि हो । भाषालाई चलायमान गराउने, व्यवस्थित र अनुशासनमा बाँध्ने काम व्याकरणले गर्दछ । यसै अर्थमा कुनै भाषाका अर्थपूर्ण उच्चारणहरूको विन्यासलाई व्याकरण भनिन्छ । दार्चुलेली भाषा सुदूर पश्चिम प्रदेशको दार्चुला जिल्लामा बोलिने भाषा हो । व्याकरणिक कोटि भन्नाले रुपको व्याकरणिक तत्व पहिचान गर्ने कोटि हुन । प्रस्तुत लेखको उद्देश्य दार्चुलेली भाषाका व्याकरणात्मक कोटिको पहिचान गरी तुलनात्मक अध्ययन गर्नु रहेको छ । उल्लेखित उद्देश्य परीपूर्तिका लागि गुणात्मक ढाँचा अपनाइ भाषा व्याकरणका सैद्धान्तिक मान्यताका आधारमा यस लेखलाई पूर्णता प्रदान गरिएको छ । यस लेखका लागि दार्चुलेली भाषी वक्ताहरुबाट प्राथमिक सामग्री सङ्कलन गरी भाषा व्याकरणका पुस्तकहरुबाट द्धितीयक स्रोतका सामग्रीहरुको सङकलन गरिएको छ । नेपाली भाषा र दार्चुलेली भाषामा व्याकरणात्मक कोटि सङ्ख्यात्मक रुपमा समान रहेपनि दार्चुलेली भाषामा व्याकरणात्मक कोटिको प्रयोगको अवस्था केही फरक रहेको छ । दार्चुलेली भाषामा मानवेत्तर नामको पनि लिङगभेद छुटयाइएको पाइन्छ । त्यसैगरी दार्चुलेली भाषाामा बहुवचन जनाउन उनून, हमून, तनून, तमून जस्ता प्रत्ययको प्रयोग गरिन्छ भने आदरार्थी प्रयोगमा ‘तम्‘ मात्र प्रयोग हुने गर्दछ । दार्चुलेली भाषामा व्याकरणात्मक कोटि प्रयोगमा रुपात्मक र ध्वन्यात्मक तहमा प्रशस्त अन्तर रहेको पाइन्छ । यस अधययनले दार्चुलेली भाषाका बारेमा जान्न चाहाने जो कोहीलाई पनि सहयोग गर्ने छ तसर्थ दार्चुलेली भाषाका स्थानीय पाठ्यक्रम निर्माता, अनुसन्धाता, विद्यार्थी, शिक्षक आदिका लागि यो उपयोगी हुनेछ । क्षेत्रकार्य र गुणात्मक ढाँचा अपनाइ दार्चुलेली भाषाका व्याकरणात्मक कोटिको अध्ययनको अवस्था के–कस्तो रहेको छ भन्ने निष्कर्षमा पुग्ने प्रयास यस अध्ययनमा गरिएको छ ।
Downloads
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
This license enables reusers to distribute, remix, adapt, and build upon the material in any medium or format for noncommercial purposes only, and only so long as attribution is given to the creator.