आन्तरिक मूल्याङ्कनले सिकाइ उपलब्धिमा पारेको प्रभाव

Abstract

विद्यार्थीको सिकाइ उपलब्धि मापन गर्नका लागि अपनाइने कार्यकलाप आन्तरिक मूल्याङ्कन हो । यसले विद्यार्थीको सिकाइ स्तर मापन गर्न सहयोग गर्छ । आधारभूत तहमा हुने आन्तरिक मूल्याङ्कनले विद्यार्थीको सिकाइ उपलब्धिमा पार्ने प्रभावको विश्लेषण गर्नु अध्ययनको उद्देश्य हो । अध्ययन गुणात्मक अनुसन्धान ढाँचामा आधारित छ । प्राथमिक स्रोत सामग्रीमा कैलाली जिल्लाको टीकापुर नगरपालिकाभित्रका नमुना छनोटमा परेका दसवटा विद्यालयबाट प्रति विद्यालय छजनाका दरले जम्मा साठीजना सूचक लिई प्रश्नावली र अन्तर्वार्ताका माध्यमबाट सामग्रीको सङ्कलन गरिएको छ भने द्वितीयक स्रोत सामग्रीमा पुस्तकालय अध्ययन कार्यको प्रयोग गरी विभिन्न सन्दर्भपुस्तक, जर्नल, अनुसन्धानमूलक लेख, पत्रपत्रिका आदिबाट सामग्री सङ्कलन गरिएको छ । सङ्कलित सामग्रीलाई वर्णनात्मक पद्धति अवलम्बन गरी निष्कर्ष निकालिएको छ । विद्यालयका प्रधानाध्यापक, नेपाली भाषा शिक्षक र विद्यार्थीहरूलाई विद्यालयको आधारभूत तहमा हुने आन्तरिक मूल्याङ्कनले विद्यार्थीको सिकाइ उपलब्धिमा पारेको प्रभावबारे सूचकलाई प्रश्न सोधी उनीहरूले दिइएका अभिमतको सार विश्लेषण विधिका आधारमा विश्लेषण गरिएको छ । सूचकले दिएका अभिमतका आधारमा सबैजसो विद्यालयमा आन्तरिक मूल्याङ्कन हुने गरेको पाइएको छ । आन्तरिक मूल्याङ्कन हुने विद्यालयमा विद्यार्थीको सिकाइ उपलब्धिमा सकारात्मक प्रभाव पारेको र आन्तरिक मूल्याङ्कन नहुने विद्यालयमा सोचेजस्तो विद्यार्थीको शैक्षिक उपलब्धि बढाउन नसकेको कुरा प्रस्तुत अध्ययनबाट स्पष्ट भएको छ । विद्यालय प्रशासन (प्रधानाध्यापक) र विद्यालय निरीक्षकले नेपाली भाषा शिक्षकको नियमित कक्षा प्रस्तुति र विद्यार्थीका शैक्षिक कार्यकलापको नियमित अवलोकन तथा निरीक्षण गरेमा विद्यार्थीको शैक्षिक उपलब्धि बढाउन सकिने कुराको अपेक्षा गरिएको छ ।