नाटककार सरुभक्त र उनको इथरमा कोरिएको प्रेमपत्र नाटकको विश्लेषण

Abstract

प्रस्तुत लेख ‘इथरमा कोरिएको प्रेमपत्र’ नाटकको विश्लेषणमा केन्द्रित रहेको छ । यो लेखमा गुणात्मक ढाँचाको उपयोग गरिएको छ । विषयवस्तुलाई विश्लेषणात्मक र समीक्षात्मक विधिको उपयोग गरी निष्कर्षमा पुगिएको छ । सरुभक्त प्रयोगवादी नेपाली नाटककार हुन् । उनी विज्ञान नाटककारका रूपमा परिचित छन् । उनले साहित्यका विविध विधामा कलम चलाएका छन् तापनि मूलभूत पहिचानको क्षेत्र भने नाटक विधा नै हो । यस आलेखमा उनले लेखेका थुप्रै नाटकमध्ये ‘इथरमा कोरिएको प्रेमपत्र’ नाटकको विश्लेषण गरिएको छ । यो विज्ञान विषयमा आधारित भएर लेखिएको एक पूर्णाड्की नाटक हो । विषयवस्तु चयन, पात्र चयन, संवाद प्रक्रियाको आयोजना एवम् दृश्ययोजनाका दृष्टिले यसलाई विज्ञान नाटकको कोटिमा राखेर विश्लेषण गरिएको छ । यसरी विश्लेषण गर्दा नाट्यतत्त्वलाई आधार मानिएको छ । इथर नाट्यसङ्ग्रह भित्र सङ्गृहीत ‘इथरमा कोरिएको प्रेमपत्र’ नाटकको मुख्य उद्देश्य र सन्देश प्रतीकात्मक रहेको छ । काल्पनिक परिवेशको सृजना गरेर लेखिएको यस नाटकमा काल्पनिक वा प्रतीकात्मक रूपमा ब्रह्माण्डमा लेखिएको प्रेमपत्र भन्ने सन्देश दिई प्रेमलाई पवित्र र विज्ञानले आविष्कार गरेका यन्त्रले मानवको रक्षा गर्नुपर्छ भन्ने आशय प्रकट गरिएको छ । यस लेखले ‘इथरमा कोरिएको प्रेमपत्र’ नाटकको विश्लेषणसँग सम्बन्धित अध्ययन गर्न चाहने विद्यार्थी, लेखक, जिज्ञासु, अनुसन्धातालाई सन्दर्भ सामग्रीको रूपमा काम लाग्ने विश्वास लिइएको छ ।