“धृतराष्ट्र" खण्डकाब्यमा अङ्गीरस
DOI:
https://doi.org/10.3126/bmcrj.v3i1.69337Keywords:
परिपाक, भाव, आलम्बन विभाव, उद्दीपन विभावAbstract
‘धृतराष्ट्र खण्डकाव्यमा अङ्गीरस’ शीर्षकको प्रस्तुत लेखमा सर्वप्रथम कवि घनश्याम कँडेलको र उनको धृतराष्ट्र खण्डकाव्यको सामान्य परिचय दिइएको छ । विषयवस्तु प्रस्टयाउन अलग–अलग शीर्षक राखी धृतराष्ट्र खण्डकाव्यको कथावस्तुलाई सामान्य चिनारीका रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ । अङ्गीरसको सामान्य परिचय दिई त्यसका उपकरणको चर्चा गर्दै आलम्बन र उद्दीपन विभाव, अनुभाव एवम व्यभिचारी भावको सान्दर्भिक चर्चा गरिएको छ । यस क्रममा धृतराष्ट्रलाई आलम्बनका रूपमा, महाभारतीय युद्वलाई उद्दीपनका रूपमा, धृतराष्ट्रका जीवनभोगाइलाई अनुभावका रूपमा, युद्घमा घटित घटनाबाट उत्पन्न चिन्ता, ग्लानी वितर्क, स्मृति आदिलाई व्यभिचारी भावका रूपमा प्रयोग गरिएको छ । प्राज्ञिक समस्याका रूपमा धृतराष्ट्र खण्डकाव्यमा कुन अङ्गीरसको प्रयोग गरिएको छ भन्ने समस्या राखी धृतराष्ट्र खण्डकाव्यमा प्रयुक्त अङ्गीरसको निरूपण गर्ने उद्देश्य किटान गरिएको छ । सामग्री सङ्कलन तथा विश्लेषणका क्रममा पुस्तकालयीय अध्ययनको उपयोग गरी विश्लेषण गरिएको छ । सैद्धान्तिक पर्याधारका रूपमा पूर्वीय वाङमयको रससिद्धान्तको प्रयोग गरिएको छ । यसअघि भए गरेका पूर्वकार्यको सामान्य चर्चा गरी विश्लेषण गरिएको छ । धृतराष्ट्र खण्डकाव्यको परिचय, रचनागर्भ लगायतका विश्लेषणीय पक्षलाई अँगाल्दै उक्त काव्यमा प्रयुक्त अङ्गीरस र अङ्गरसको विश्लेषण गरिएको छ । यसरी धृतराष्ट्र खण्डकाव्य करुणरस अङ्गीरस तथा अन्य अङ्गरसको प्रयोग भएको रसयुक्त काव्य हो भन्ने निष्कर्षमा पुगिएको छ ।
Downloads
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
This license enables reusers to distribute, remix, adapt, and build upon the material in any medium or format for noncommercial purposes only, and only so long as attribution is given to the creator.