थैले खत्रीको इतिहास कथामा प्रगतिवाद {Progressivism in Thale Khatri's historical fiction}

Abstract

प्रस्तुत अनुसन्धानमूलक लेख प्रदीप नेपालको “थैले खत्रीको इतिहास’ कथाको विश्लेषणमा आधारित छ । समाजमा विद्यमान शोषक र शोषित दुई वर्गमध्ये शोषक वर्गद्वारा शोषित वर्गमाथि गरिने चरम अन्याय र त्यसको विरुद्धमा शोषित वर्गले गर्ने विद्रोहलाई प्रस्तुत गर्ने कथा लेखनका केन्द्रीयतामा अध्ययनलाई अगाडि बढाइएको छ । समकालीन कथा लेखनका क्षेत्रमा प्रगतिवादी कथाकारको परिचय बनाएका प्रदीप नेपालको ‘धरहराको सहर’ कथासङ्ग्रह भित्रको ‘थैले खत्रीको इतिहास’ उनको प्रतिनिधि कथा हो । यस कथाले प्रगतिवादी विचारधारालाई बलियोसँग उठाएको छ । समाजका दुई वर्ग शोषक र शोषितमध्ये शोषितहरूले गर्ने विद्रोहलाई प्रगतिवादका सापेक्षतामा अध्ययन गर्न प्रदीप नेपालको ‘थैले खत्रीको इतिहास’ कथालाई विश्लेष्य सामग्रीकारूपमा चयन गरी कथाले सामाजिक शोषणको कुन रूपलाई प्रस्तुत गरेको छ र त्यसको विरुद्ध विद्रोह गर्नेवर्गको विरोधको विरुद्ध कसरी प्रस्तुत भएको छ भन्ने दृष्टिकोणबाट कथाको विश्लेषणलाई अगाडि बढाई त्यसैका केन्द्रीयतामा यस अनुसन्धानात्मक लेखको निष्कर्ष निकालिएको छ ।