तरुण तपसीमा पूर्वीय दर्शन {Eastern Philosophy on Tarun Tapasi}

Abstract

लेखनाथ पौडेलको तरुण तपसी नव्यकाव्यमा पूर्वीय आस्तिक दर्शनको प्रयोग भएको पाइन्छ । यहाँ तपस्वीका रूपमा रहेको तरुको जीवन कष्टमय बनेर पनि अर्काको उपकारका निम्ति सदैव समर्पित भएको देखिन्छ । प्राकृतिक विपत्ति र प्राणीहरूको प्रहार सहेर तरुलाई दार्शनिक तपस्वीका रूपमा उपस्थित गराइएको छ । काव्यभित्र मानवमा निहित अहङ्कार, स्वार्थ, अन्याय, अत्याचार अनैतिक एवम्मानवताहीन व्यवहार अन्त्यका निम्ति नैतिक एवम्आध्यात्मिक प्रसङ्ग रहेको छ ।प्रस्तुत लेखमा विषयपरिचय, अध्ययनको विधि, पूर्वीय दर्शनको परिभाषा र अर्थ, पूर्वीय दर्शनको परम्परा, तरुण तपसीमा दर्शन र निष्कर्षजस्ता उपशीर्षकका आधारमा काव्यभित्र अवस्थित दर्शनको संक्षिप्त विश्लेषण गरिएको छ । भौतिक सुखसन्तुष्टि भनेका क्षणिक हुन्छन्, सांसारिक जगत्बाट प्राप्त हुने आनन्दभन्दा आध्यात्मिक ज्ञानबाट इहलोक र परलोक दुवैतिर ब्रह्मानन्द प्राप्त हुन्छ भन्ने निष्कर्ष निकालिएको छ ।