नेवाःतय् व्यक्तिनाम परम्पराय् वःगु ह्यूपाः {Changing Process in Traditional Proper Name of Newa}

Abstract

खास मनूयात संकेत याय्त बियातैगु व्यक्तिवाचक नां हे व्यक्तिनाम खः । मचा जन्म याय्वं वया म्हसीकाकथं नां छुइगु परम्परा धर्म, जाति वा समुदायकथं हलिमय् यक्व ताजिया दु । नेवाःतय् हिन्दु व बौद्घ संस्कारकथं मचाया नां छुइगु याः । शदीऔंनिसें नेवाःतसें संस्कृतमूल खँग्वःयात व्यक्तिनामया नितिं नालावयाच्वंगुदु । भाषा–संस्कृति ख्यलय् अतिकं च्वन्ह्याःपिं नेवाःत थःगु हे भासं मौलिक नां छुइगु ज्याय् ल्यूने लाःगु खनेदु । नेवाःतय् थःगु हे मौलिक सभ्यताया प्रतिविम्बन जुइगु स्वभाषिक खँग्वःतय्त व्यक्तिनामया ल्याखं ल्यज्या गय्–गुकथं जुल धैगु खँय् दुवालेगु कुतः मजूनि । नेपाःगालय् मांभाय्या नां ल्यय्गु सिलसिला गुबलय् व गुकथं न्ह्यात धैगु सुचं मालेगु हे थ्व च्वसुया आजु खः । नेवाः समाजय् मचायात नां बीगु संस्कार व नांया नितिं ल्यज्या जुइगु खँग्वःया मूलबारे जक थुगु च्वसु केन्द्रित जू । अनुसन्धानयात माःगु प्राथमिक स्रोत स्रोतव्यक्तितपाखें मुंगु दुसा द्वितीयक सामग्री पुस्तकालयपाखें प्राप्त जूगु खः । संकलित तथ्याङ्कयात ऐतिहासिक विधि छ्यलाः नेवाःतय् संस्कृत नां छुइगु परम्पराय् वःगु ह्यूपाः दुवालेगु कुतः जूगु दु । हलिमय् हरेक पक्ष व विषय सीमान्तकृत वर्गं थःगु स्वअस्तित्व पिब्वय्त वहस व अभ्यास न्ह्याकूगु इलय् व्यक्तिनामय् भाषिक पहिचान दुवालेत थन पहिचानवाद अनुसन्धानया सैद्धान्तिक आधार खः । मचाया नां छुइगु ज्याय् पहिचान कुबीगु मौलिक खँग्वः ल्ययाः सहअस्तित्वया वकालत याय्गु कुतः सीमान्तकृतपाखें थीथी देसय् न्ह्याकूगु दु । थ्व ज्याय् नेवाःतय्गु नं सक्रिय सहभागीता खनेदयावःगु दु । राणाकालया उत्तरार्धय् वःगु भाषिक–सांस्कृतिक जागरणया उपज नेवाः नां छुइगु ज्या भाषिक न्ह्यलुवापिसं न्ह्याकूगु खः । पञ्चायतकालय् वयाः स्वभाषीय नां छुइगु लहर तच्वयाः वनसा थौंकन्हय् अझ व्यापक जुयाब्यूगु दु । विविध नेवाः नां थौंकन्हय् गैह्रनेवाः दथुइ नं लोकंह्वानाः स्थापित जूगु दु । नेवाःतय् नामकरण ज्याय् मौलिकपन अप्वःगु तथ्यं उमिगु भाषिक–सांस्कृतिक चेतनाय् वःगु बृद्घियात संकेत याः ।