नेपाली र सन्थाली भाषाको व्यतिरेकी अध्ययन

Abstract

भाषाको व्यतिरेकी अध्ययनले दुई भाषाका बिचको तुलनात्मक अध्ययन गरी भाषाको सिकाइका कठिनाइ र सरल हुने अवस्था पहिचान गरी शिक्षण सहज बनाउने आधार प्रदान गर्दछ । प्रस्तुत लेखको मुख्य उद्देश्य नेपाली र सन्थाली भाषाको व्यतिरेकी अध्ययन गर्नु हो । लेखमा दुईओटा भाषामा रहेका भाषिक व्यवस्थाको व्यतिरेकी पक्ष पहिचान गरी तिनको तुलनात्मक विश्लेषण गरिएको छ । गुणात्मक ढाँचाको उपयोग गरिएको यस लेखमा विश्लेषणात्मक विधिको प्रयोग भएको छ । पुस्तकालय स्रोतबाट तथ्य सङ्कलन गरी तथ्यको तुलनात्मक विश्लेषणसहित निष्कर्ष निकालिएको छ । सन्थाली र नेपाली भाषाका विविध भाषिक व्यवस्थाका बारेमा लेखिएका पुस्तक, लेख, अनुसन्धान प्रतिवेदनलाई तथ्यगत स्रोतका साधन बनाइएको यस लेखमादुई भाषाका भिन्न व्यवस्था पहिचान गरिएको छ । दुई भाषाका बिचमा रहेका भिन्न भाषिकव्यवस्थालाई तालिकीकरणसहित विश्लेषण गरिएको छ । यस लेखमा लिङ्ग, वचन, पुरुष, द्वित्व,सङ्ख्या, कारक, पदसङ्गतिजस्ता पक्षमा भिन्नता रहेको निष्कर्ष प्राप्त भएको छ । उपर्युक्तपक्षका कारण व्यतिरेकी विश्लेषणको सैद्धान्तिक मान्यताका आधारमा नेपाली भाषा सिकाइका सन्दर्भमा सन्थाली मातृभाषी वक्ताले सम्बद्ध पक्षमा बढी त्रुटि गर्न सक्ने र वक्ताको सिकाइमाकठिनाइ उत्पन्न हुने देन्छि । मूलतः सन्थाली मातृभाषाीलाई नेपाली भाषाशिक्षण गर्दा दुईभाषाका बिचमा रहेको भिन्नताको अध्ययन गरी भिन्न रहेका पक्षमा ख्याल गरी भाषाशिक्षण गर्नुपर्ने देखिन्छ । त्यसका लागि सिकारुमैत्री सामग्री निर्माण गरी शिक्षण सिकाइलाई फलदायी बनाउन सकेमा सन्थाली मातृभाषी वक्ताले नेपाली भाषा सिक्दा भाषिक संरचनाको भिन्नताकाकारण गर्ने त्रुटिको न्यूनीकरण हुने अपेक्षा गरिएको छ ।